گرههای جاودان – روایت بیپایان یک هنر
بر سطح این بشقاب سفالی نیشابور، طرحی پیچیده از خطوط درهمتنیده دیده میشود؛ گرههایی سرخ که بیآنکه آغازی داشته باشند یا پایانی، در حرکتی مداوم به هم میپیوندند. این نقوش، که از سنت کهن تزیینات هندسی الهام گرفتهاند، در دل خود رازی از بیزمانی و جاودانگی را پنهان کردهاند.
رنگها، روایتگر هارمونی و تضادند. زمینهی تیره، گرههای سرخ را برجستهتر کرده، درحالیکه نقشونگارهای سفید در حاشیهی بشقاب، به آن لطافتی موزون بخشیدهاند. این ترکیبِ رنگیِ حسابشده، نهتنها چشمان بیننده را به مرکز طرح هدایت میکند، بلکه نشان از مهارت هنرمندان سفالگر نیشابور دارد که با دقت و خلاقیت، ترکیبی از ظرافت و استحکام را بر این ظرف آفریدهاند.
حاشیهی بشقاب، با موجهایی پیوسته زینت یافته است. همانند رودخانهای که بیوقفه در جریان است، این امواج، مفهوم پویایی و حرکت را در دل سفال جاودانه کردهاند. نقطههای منظمِ پیرامون، همچون ریتمی تکرارشونده، به طرح انسجام بخشیده و آن را از مرزهای بینظمی رهانیدهاند.
این اثر که در مجموعهای خصوصی در لندن نگهداری میشود، نمونهای بیبدیل از هنر نیشابور در قرون ۹ و ۱۰ میلادی است. سفالی که تنها یک ظرف نیست، بلکه راوی داستانی کهن از خلاقیت، نظم و زیباییشناسی تمدنی است که هزاران سال در تار و پود فرهنگ و هنر جهان تنیده شده است.